مجله‌ی آغاز
چرا پس از جنگ و تروما هنوز خوب نیستیم؟ این واکنش طبیعی بدن به استرس مزمن است. همین حالا به
هم‌وطنان عزیز، در این روزهای پرتشویش که کشور عزیزمان ایران با شرایطی دشوار روبروست، درک می‌کنیم که بسیاری از شما
آیا افسردگی می‌تواند پریود را به تأخیر بیندازد؟
افسردگی می‌تواند باعث مشکلات قاعدگی و پریود مانند تأخیر در پریود یا قطع آن شود. این ارتباط بین سلامت روان و سلامت باروری زمانی منطقی به نظر می‌رسد که در نظر بگیریم طبیعت تمام تلاش خود را می‌کند تا شرایط مطلوبی برای باروری ایجاد کند.
اگر یک زن به طور مزمن تحت استرس، اضطراب، غم یا ناراحتی باشد، از نظر جسمی و عاطفی در وضعیت مناسبی برای بارداری و پرورش کودک نخواهد بود. در چنین شرایط نامساعدی، سیستم تولیدمثل زن ممکن است از کار بیفتد.
همچنین دلایل مرتبط دیگری نیز وجود دارد که چرا در دوران افسردگی با مشکلات قاعدگی مواجه می‌شوید. برای مثال، داروهای ضدافسردگی مانند سرترالین نیز می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند.
در ادامه به بررسی تأثیر افسردگی بر قاعدگی و گزینه‌های درمانی موجود می‌پردازیم.
مطالب مرتبط: ۱۴ جلمه ای که هرگز نباید به فرد افسرده بگی
تأثیر افسردگی بر چرخه قاعدگی
هورمون استرس کورتیزول، عامل اصلی تغییرات در چرخه قاعدگی در دوران افسردگی است. با افزایش سطح کورتیزول در پاسخ به استرس، هیپوتالاموس (بخشی از مغز که نقش مهمی در تنظیم سیستم تولیدمثل دارد) ارسال سیگنال‌ها به تخمدان‌ها را متوقف می‌کند.
بدون این سیگنال، تخمک‌گذاری (آزاد شدن ماهانه تخمک از تخمدان) به تأخیر می‌افتد یا کاملاً متوقف می‌شود. نتیجه این فرآیند، تأخیر در پریود یا حتی قطع کامل آن است.
اصطلاح پزشکی برای قطع قاعدگی در شرایط عدم بارداری، «آمنوره» است که می‌تواند علاوه بر استرس، ناشی از مشکلات دیگر مانند اختلالات هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، تخمدان‌ها، رحم یا واژن نیز باشد.
تشخیص دلیل قطع قاعدگی
اگر پریود شما به تأخیر افتاده است، اولین کاری که باید انجام دهید، انجام تست بارداری است که می‌تواند از اولین روز تأخیر دقیق باشد. اگر نتیجه منفی بود و پریود شما پس از چند روز شروع نشد یا به طور کامل قطع شد، یا اگر مشکلات مزمن قاعدگی دارید، به متخصص زنان مراجعه کنید.
پزشک احتمالاً تست بارداری را تکرار می‌کند. اگر نتیجه منفی بود، بررسی‌های اولیه مانند گرفتن شرح حال پزشکی، معاینه لگن و آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها انجام می‌شود.
آزمایش‌های تشخیصی
بسته به نتایج آزمایش‌های اولیه و عوامل دیگری مانند سن، پزشک ممکن است روش‌های تشخیصی دقیق‌تری را توصیه کند، از جمله:
- ارزیابی کروموزومی برای بررسی ناهنجاری‌هایی مانند سندرم ترنر
- آزمایش ژنتیک برای تشخیص سندرم ایکس شکننده
- هیستروسکوپی برای بررسی داخل رحم
- ام‌آر‌آی برای بررسی تومور هیپوفیز
- سونوگرافی، سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی برای اطمینان از سلامت اندام‌های تولیدمثل
مطالب مرتبط: رابطه با فرد افسرده: 10 روش برای حمایت از شریک زندگی که افسرده است
آیا افسردگی مقصر است؟
آمنوره ناشی از استرس مزمن و افسردگی، «آمنوره هیپوتالامیک» نامیده می‌شود. اگر در دوران افسردگی تمایل به پرخوری یا کم‌خوری دارید و وزن شما تغییر کرده است، این عامل نیز می‌تواند در بینظمی قاعدگی نقش داشته باشد.
اگر پزشک تشخیص دهد که افسردگی دلیل تأخیر یا قطع پریود شماست، بازگشت به روال عادی مستلزم یافتن راه‌های مؤثر برای کاهش استرس و درمان افسردگی است.
گزینه‌های درمانی
بسته به وضعیت سلامت روان و مشکلات قاعدگی، روش‌های درمانی مختلفی برای بینظمی یا قطع پریود وجود دارد، از جمله:
- نظارت و انتظار (اگر موارد محدودی رخ داده است)
- راهبردهای مدیریت استرس
- روان‌درمانی
- داروهای تجویزی
برای تعیین بهترین برنامه درمانی متناسب با سلامت جسمی و روانی خود، با متخصص زنان یا روانشناس مشورت کنید.
تغییرات سبک زندگی
مدیریت استرس خطر ابتلا به افسردگی و قطع قاعدگی را کاهش می‌دهد. علاوه بر رژیم غذایی متعادل و خواب کافی، فعالیت‌های کاهنده استرس را در برنامه روزانه خود بگنجانید، مانند:
- تنفس عمیق
- نوشتن خاطرات
- ورزش سبک (مانند پیاده‌روی)
- مدیتیشن
- شرکت در گروه‌های حمایتی (آنلاین یا حضوری)
- یوگا
روان‌درمانی
روان‌درمانی به شما کمک می‌کند راهکارهایی برای کاهش استرس یاد بگیرید. برخی مطالعات نشان داده‌اند که درمان شناختی-رفتاری (CBT) می‌تواند به بازگشت قاعدگی در افراد مبتلا به آمنوره هیپوتالامیک کمک کند. همچنین شواهدی وجود دارد که CBT سطح کورتیزول را کاهش می‌دهد.
داروهای تجویزی
مصرف داروهای ضدافسردگی مانند پروزاک (فلوکستین) یا ولبوترین (بوپروپیون) می‌تواند در کاهش علائم افسردگی مؤثر باشد، اما برای همه مناسب نیست. علاوه بر عوارض جانبی احتمالی، برخی از این داروها حتی می‌توانند باعث تأخیر در قاعدگی شوند.
آیا سرترالین بر پریود و قاعدگی تأثیر می‌گذارد؟
بله، سرترالین می‌تواند بر قاعدگی تأثیر بگذارد. آمنوره (قطع قاعدگی) یکی از عوارض شناخته شده این دارو است.
گاهی ممکن است قرص‌های ضدبارداری برای تنظیم چرخه قاعدگی تجویز شوند، اما از آنجا که این قرص‌ها با افسردگی مرتبط هستند، حتماً سابقه سلامت روان خود را به پزشک اطلاع دهید. ممکن است نیاز به آزمون و خطا باشد، اما بازگشت به حالت طبیعی و عملکرد منظم بدن امکان‌پذیر است.
