اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی (ADHD) چیست؟

اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی (ADHD) یکی از رایج‌ترین اختلالات روانی در کودکان است. علائم این اختلال شامل عدم توجه (ناتوانی در تمرکز مداوم)، بیش‌فعالی (حرکات بیش از حد و نامتناسب با موقعیت)، و تکانشگری (اقدامات عجولانه بدون فکر قبلی) است. ADHD به‌عنوان یک اختلال مزمن و ناتوان‌کننده شناخته می‌شود و می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی فرد، از جمله موفقیت‌های تحصیلی و حرفه‌ای، روابط بین‌فردی و عملکرد روزانه، را تحت تأثیر قرار دهد. این اختلال در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند باعث کاهش عزت‌نفس و عملکرد اجتماعی کودکان شود. همچنین بزرگسالان مبتلا ممکن است با کاهش اعتمادبه‌نفس، حساسیت به انتقاد و افزایش خودانتقادی مواجه شوند که احتمالاً ناشی از مواجهه با انتقادات مکرر در طول زندگی است.

ADHD یک وضعیت مادام‌العمر است. اگرچه ویژگی‌های آن با گذر زمان تغییر می‌کنند، اما همچنان می‌توانند بر عملکرد بزرگسالان تأثیر بگذارند. روابط، سلامت، کار و امور مالی تنها چند حوزه‌ای هستند که ممکن است تحت تأثیر این اختلال قرار گیرند. با این حال، گزینه‌هایی برای مدیریت این وضعیت وجود دارد، از جمله دارودرمانی، روان‌درمانی و استراتژی‌های مؤثری که می‌توانند به شما کمک کنند تا با ADHD به خوبی زندگی کنید.

شیوع  ADHD

بر اساس تخمین‌ها، حدود ۸.۴٪ از کودکان و ۲.۵٪ از بزرگسالان مبتلا به ADHD هستند. این اختلال معمولاً در کودکان در سنین مدرسه شناسایی می‌شود، زیرا باعث ایجاد اختلال در کلاس درس یا مشکلات در انجام تکالیف مدرسه می‌شود. ADHD در پسران بیشتر از دختران تشخیص داده می‌شود که این تفاوت به نحوه بروز علائم مربوط است؛ پسران بیشتر علائم بیش‌فعالی و بیرونی را نشان می‌دهند، در حالی که دختران بیشتر دچار عدم توجه می‌شوند.

علائم و تشخیص

کودکان مبتلا به ADHD در نشستن آرام، انتظار برای نوبت، توجه، و کنترل رفتار خود مشکلات قابل‌توجهی دارند. با این حال، علائم این کودکان به‌طور چشمگیری فراتر از حد انتظار برای سن یا سطح رشدی آن‌هاست و باعث رنج و مشکلات در خانه، مدرسه یا روابط اجتماعی می‌شود. این علائم به دلیل سرکشی یا ناتوانی در درک وظایف یا دستورالعمل‌ها نیست.

سه نوع اصلی ADHD عبارتند از:

1. ADHD با غلبه بر عدم توجه
2. ADHD با غلبه‌‌ی بیش‌فعالی/تکانشگری
3. ADHD  ترکیبی

تشخیص این اختلال بر اساس وجود علائم پایدار در شش ماه گذشته و قبل از ۱۲ سالگی است. این علائم باید در بیش از یک محیط (مثلاً نه فقط در خانه) مشاهده شوند.

برای تشخیص و درمان این اختلال میتوانید از روانشناسان کلینیک آغاز راهنمایی دریافت کنید: لیست روانشناسان کلینیک آغاز

انواع  ADHD

نوع عدم توجه (فقدان توجه):

این نوع شامل مشکلاتی در انجام وظایف، تمرکز و سازماندهی است. برخی از علائم عبارتند از:

• بی‌دقتی در جزئیات یا اشتباهات غیرعمدی
• مشکل در حفظ تمرکز
• عدم گوش دادن به هنگام صحبت
• عدم تکمیل وظایف
• سازمان‌دهی ضعیف
• فراموشی وظایف روزانه

نوع بیش‌فعالی/تکانشگری:

این نوع شامل حرکات بیش از حد و تصمیم‌گیری‌های عجولانه است. برخی از علائم عبارتند از:

• تکان خوردن یا بازی با دست و پا
• ناتوانی در نشستن آرام
• صحبت بیش از حد
• قطع صحبت دیگران یا استفاده بدون اجازه از وسایل دیگران

نوع ترکیبی

در این نوع، معیارهای هر دو نوع قبلی برآورده می‌شود.

علل ADHD

علل دقیق ADHD هنوز مشخص نشده‌اند، اما شواهدی از نقش ژنتیک و تفاوت‌های آناتومیکی در مغز وجود دارد. عوامل غیرژنتیکی مانند وزن کم هنگام تولد، تولد زودرس، قرار گرفتن در معرض سموم (مانند الکل و سیگار) و استرس شدید در دوران بارداری نیز با این اختلال مرتبط هستند.

درمان

درمان ADHD معمولاً شامل ترکیبی از دارودرمانی و مداخلات رفتاری است. برای کودکان پیش‌دبستانی، راهکارهای رفتاری مانند آموزش مدیریت والدین و مداخلات مدرسه توصیه می‌شود. داروهای ‌تحریک‌کننده‌ی روان مانند آمفتامین‌ها و متیل‌فنیدیت اولین خط درمان دارویی هستند.

بسیاری از کودکان مبتلا به ADHD همچنان در بزرگسالی نیز معیارهای این اختلال را دارند. درمان در بزرگسالان شامل دارودرمانی، روان‌درمانی، و راهبردهای مدیریت رفتاری است.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص درمان این اختلال در بزرگسالان میتواند مقاله: “درمان ADHD در بزرگسالان” را مطالعه کنید

ترجمه شده از: What is ADHD