درمان ADHD در بزرگسالان

اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) که به‌عنوان یک اختلال عصبی‌رشدی شناخته می‌شود، با شیوع تقریبی ۴ درصد در جهان تخمین زده میشود. این بدان معناست که حدود ۴ درصد از جمعیت جهان با اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی (ADHD) زندگی می‌کنند و این رقم با افزایش دانش بشر درباره پیچیدگی‌های این اختلال، به‌طور مداوم در حال افزایش است.

این روزها بسیاری در مورد ADHD صحبت می‌کنند، اکثر ما فردی را می‌شناسیم (یا خودمان هستیم) که ADHD دارد. این اختلال بر عملکرد اجرایی، توانایی تمرکز، حافظه، خواندن نشانه‌های اجتماعی، تشخیص الگوهای زمانی و موارد دیگر تأثیر می‌گذارد. به‌طور کلی،ADHD  با علائمی مشخص می‌شود که به دو گروه “بی‌توجه” و “بیش‌فعالی/تکانشی” تقسیم می‌شوند.

با توجه به تنوع علائم و نحوه بروز این اختلال، انتخاب بهترین روش درمانی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این مقاله به بررسی تفاوت ADHD و ADD، روش‌های تشخیص ADHD و گزینه‌های درمانی موجود برای بزرگسالان مبتلا به ADHD می‌پردازیم.

انواع ADHD

طبق DSM-5، این اختلال به سه نوع مختلف تقسیم می‌شود:

1. الگوی بی‌توجه غالب
2. الگوی بیش‌فعالی/تکانشی غالب
3. الگوی ترکیبی

ADHD  از نوع بی‌توجه غالب

برای تشخیص این نوع، فرد باید شش تا (یا بیشتر) از علائم زیر را داشته باشد:

• اشتباهات بی‌دقتی یا نادیده گرفتن جزئیات در کارها
• دشواری در تمرکز بر وظایف
• مشکل در گوش دادن به هنگام صحبت مستقیم
• عدم توانایی در پیروی از دستورات یا ناتمام گذاشتن کارها
• بی‌نظمی
• اجتناب یا بی‌میلی نسبت به وظایفی که به تلاش ذهنی پایدار نیاز دارند
• گم‌کردن اشیاء
• حواس‌پرتی بالا
• فراموش‌کاری در فعالیت‌ها

ADHD  از نوع بیش‌فعالی/تکانشی غالب

برای این نوع نیز وجود شش تا (یا بیشتر) از علائم زیر الزامی است:

• بی‌قراری یا جابه‌جایی مداوم
• ترک صندلی در مواقع نامناسب
• دویدن یا بالا رفتن در زمان‌های نامناسب
• ایجاد سروصدا هنگام کار یا بازی
• حرکت دائمی دست و پا
• صحبت کردن بیش‌ازحد
• پاسخ دادن قبل از اتمام سؤال
• دشواری در انتظار نوبت

قطع کردن صحبت دیگران

ارزیابی و تشخیص ADHD در بزرگسالان

تشخیص ADHD محدود به دوران کودکی نیست و افراد در هر سنی می‌توانند برای ارزیابی اقدام کنند. روان‌شناسان، روان‌پزشکان و دیگر متخصصان حوزه سلامت روان می‌توانند ADHD را تشخیص دهند. اگر فردی در دوران کودکی تشخیص داده نشده اما علائم را در خود مشاهده می‌کند، می‌تواند در بزرگسالی تحت آزمایش ADHD قرار گیرد.

ابزارهای روان‌شناختی متعددی برای ارزیابی ADHD وجود دارد، از جمله:

• آزمون متغیرهای توجه (TOVA): این آزمون استاندارد رایانه‌ای توانایی توجه فرد را از طریق وظایف دیداری و شنیداری می‌سنجد.
• مقیاس‌های درجه‌بندی ADHD بزرگسالان (CAARS): این مقیاس تعیین می‌کند که آیا فرد در توجه، تکانش‌گری و بیش‌فعالی مشکل دارد و آیا این علائم با معیارهای تشخیصی مطابقت دارند.
• مقیاس درجه‌بندی عملکرد اجرایی (BRIEF-A): اطلاعاتی درباره توانایی تنظیم تکانه‌ها، تکمیل وظایف، سازماندهی و تمرکز ارائه می‌دهد.
• مقیاس درجه‌بندی ADHD بزرگسالان بارکلی (BAARS): علائم فرد را با معیارهای DSM  از طریق گزارش خود و دیگران مرتبط می‌کند.

روان‌درمانگران همچنین اطلاعات دقیقی از تاریخچه زندگی فرد جمع‌آوری می‌کنند تا زمینه مناسبی برای استفاده از این ابزارها فراهم شود.

درمان ADHD در بزرگسالان

درمان ADHD بسته به نیازهای خاص فرد طراحی می‌شود. با تیم درمانی خود درباره نگرانی‌ها و ترجیحات خود صحبت کنید تا رویکردی متناسب برای شما انتخاب شود.

دارودرمانی

داروهای ADHD شامل داروهای محرک و غیرمحرک مانند هستند. این داروها به تنظیم تکانه‌ها و افزایش تمرکز کمک می‌کنند. برخی افراد روزانه دارو مصرف می‌کنند و برخی فقط در روزهایی که به تمرکز بیشتری نیاز دارند.

لازم به توضیح است که استفاده از داروهای مربوط به اختلال نیاز به بررسی و تجویز روان‌پزشک دارد.

درمان روان‌شناختی

بزرگسالان مبتلا به ADHD اغلب از خدمات روان‌درمانی مداوم بهره می‌برند. روش‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی و مصاحبه انگیزشی کوتاه، رویکردهای مؤثری برای مدیریت علائم ADHD هستند.

حمایت اجتماعی

حمایت اجتماعی برای سلامت روان ضروری است. افرادی که در روابط بلندمدت هستند، می‌توانند با کمک شریک عاطفی خود بر چالش‌های خاص ADHD غلبه کنند.

درمان بیماری‌های همزمان

بیش از نیمی از بزرگسالان مبتلا به ADHD حداقل یک تشخیص دیگر روان‌شناسی همزمان دارند. این تشخیص‌ها می‌توانند شامل اختلالات اضطرابی، افسردگی، اختلالات مرتبط با تروما، یا اختلالات مصرف مواد باشند. در چنین مواردی، برنامه درمانی باید نیازهای فردی را در نظر بگیرد.

در نهایت، بزرگسالان مبتلا به ADHD می‌توانند از روش های درمانی مختلف استفاده کنند، حتی اگر در کودکی تشخیص داده نشده باشد. برای تشخیص این اختلال میتوانید با روانشناسان کلینیک آغاز مشورت کنید.

مقاله ترجمه شده از: How Is ADHD Treated in Adults